Kościół w Dygowie w trakcie metamorfozy – sztuka witrażu wraca do świątyni

W ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków realizowana jest kompleksowa konserwacja oraz montaż witraży w kościele parafialnym pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Dygowie. Parafia podpisała umowę na wykonanie prac konserwatorsko-restauratorskich obejmujących 12 okien stalowych wraz ze szkleniem witrażowym, nadając zabytkowej świątyni nowe światło i charakter.

Za realizację zadania odpowiada Marek Wituszyński z Pracowni Witrażownictwa w Łubiance, który podkreśla, że prace prowadzone w Dygowie to nie tylko montaż witraży, ale kompleksowa renowacja całych okien.

– To w zasadzie pełny remont – wyjaśnia Wituszyński. – Usuwamy stare oszklenie oraz zużyte elementy konstrukcyjne. Zachowujemy jedynie fragmenty stalowych sztab, które przechodzą przez laskowania. Wszystko jest czyszczone, szlifowane i malowane specjalistycznymi preparatami. Następnie montujemy nową, stalową konstrukcję z bezpiecznymi szybami od zewnątrz. To szkło klejone, z folią w środku – jeśli pęknie, pozostaje na miejscu, nie stwarza zagrożenia dla nikogo.

Od wewnątrz montowane są kwatery witrażowe, przymocowane do aluminiowych kątowników i dociśnięte czarnymi, matowymi elementami wykończeniowymi. Kompozycja utrzymana jest w lekkiej, geometrycznej formie, z romboidalnym szkleniem, ozdobnym paskiem i jasną, słomkową bordiurą. Projekt nawiązuje do tradycji prostszego, jaśniejszego szklenia w nawach głównych, tak by do wnętrza wpadało jak najwięcej światła.

Wszystkie witraże wykonano tradycyjną metodą rzemieślniczą:

– Używamy klasycznych szprosów ołowianych, lutowanych cyną i uszczelnianych kitem z pokostu i kredy. Nie stosujemy taśm miedzianych – chodzi nam o trwałość i wierność historycznej technice. Dodatkowo, od wewnątrz montujemy specjalne wiatrownice, które zabezpieczają kwatery przed odkształceniami i osiadaniem – to drobiazgi, które po latach robią dużą różnicę.

Projekt poprzedziło opracowanie szczegółowego programu prac konserwatorskich i rekonstrukcyjnych, zatwierdzonego przez właściwe organy. W grudniu 2024 roku przygotowano próbny fragment okna, który został zaakceptowany przez Komisję Konserwatorską. Na tej podstawie rozpoczęto realizację pozostałych okien – prace montażowe trwały przez kolejne miesiące.

– To zwieńczenie wielu miesięcy pracy – dodaje Marek Wituszyński. – Witraże powstawały od stycznia, a finalny montaż planujemy zakończyć tuż przed Bożym Ciałem.

Parafia pw. Przemienienia Pańskiego we Wrzosowie realizuje prace restauratorskie w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków

Parafia Rzymskokatolicka pw. Przemienienia Pańskiego we Wrzosowie podpisała umowy na przeprowadzenie prac restauratorskich i budowlanych w kościele filialnym pw. Św. Andrzeja Apostoła w Kłopotowie. Inwestycje te realizowane są w ramach wsparcia finansowego z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków, którego celem jest ochrona i renowacja zabytków sakralnych oraz kulturalnych.

Zakres prac i dofinansowanie

Pierwsze zadanie dotyczy wykonania prac zabezpieczających fundamenty w kościele w Kłopotowie. Koszt tych prac wynosi 369 000 zł, z czego aż 361 620 zł pochodzi z dofinansowania w ramach Polskiego Ładu. Wkład własny parafii wynosi 7 380 zł.

Drugie zadanie to wykonanie izolacji ścian fundamentowych kościoła w Kłopotowie, które ma kosztować 146 370 zł. Na ten cel z Polskiego Ładu parafia otrzymała dofinansowanie w wysokości 143 442,60 zł, a wkład własny parafii wynosi 2 927,40 zł.

Wykonawcą obu zadań jest Firma Usługowo-Budowlana Piotr Kmieć ze Stawna koło Złocieńca, która zobowiązała się do realizacji prac w terminie do końca 2025 roku. Umowę w imieniu parafii podpisał ks. Grzegorz Jagodziński, proboszcz parafii we Wrzosowie, w obecności wójta Gminy Dygowo Grzegorza Starczyka oraz sołtysa Kłopotowa, Piotra Białasa.

Montaż witraży w kościele w Dygowie

Kolejnym projektem wspieranym w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków jest montaż witraży w kościele parafialnym pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Dygowie. Parafia ta podpisała umowę na wykonanie prac konserwatorsko-restauratorskich 12 okien stalowych wraz z rekonstrukcją historycznego szklenia witrażowego. Koszt tego zadania wynosi 298 400 zł, z czego 292 432 zł pochodzi z dofinansowania, a wkład własny parafii to 5 968 zł.

Wykonawcą prac związanych z montażem witraży jest Marek Wituszyński z Pracowni Witrażownictwa w Łubiance. Termin realizacji zadania został ustalony na 30 czerwca 2025 roku.

Rządowy Program Odbudowy Zabytków

Rządowy Program Odbudowy Zabytków jest inicjatywą skierowaną do jednostek samorządu terytorialnego, które mogą składać wnioski o dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich oraz budowlanych związanych z ochroną zabytków. Program ten wspiera nie tylko samorządy, ale również parafie i inne podmioty zobowiązane do opieki nad zabytkami. Warunkiem uzyskania dofinansowania jest wpis obiektu do ewidencji lub rejestru zabytków.

W ramach programu samorządy muszą sprostać wielu wyzwaniom, takim jak przeprowadzenie procedur przetargowych, wybór wykonawców, a także uzyskanie niezbędnych zgód na prace budowlane. Uchwała Rady Ministrów Nr 232/2022 z dnia 23 listopada 2022 r. stanowi podstawę prawną dla realizacji tego programu, który ma na celu ochronę dziedzictwa kulturowego Polski poprzez wsparcie renowacji obiektów zabytkowych.

Dzięki wsparciu z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków, zabytkowe kościoły w Kłopotowie i Dygowie mają szansę na dalsze istnienie w doskonałym stanie technicznym, a parafie mogą skutecznie dbać o swoje historyczne dziedzictwo.